Skip to content Skip to main navigation Skip to footer

OGLEDALO SRPSKE ISTORIJE PO VEKOVIMA

Turci su vladali posredno ili neposredno od sredine 14. veka pa sve do prve polovine 19. veka. Osmanlijski vladar, sultan Murat 1 (1362-1389) preneo je prestolnicu u grad Jedrene, u Trakiji. Odatle su Turci neprekidno ugrožavali Vizantiju, Bugarsku, Srbiju i feudalne državice u Makedoniji i Albaniji.
Veći dio turske vladavine nad Srbima je, između ostaloga, zabranjivao pravoslavnu veru i kulturu, kao i razmnožavanje srpskih populacija. Naprimer, prije ženidbe srpskih parova, morali su od turskih vlasti pridobiti posebnu dozvolu, te najpre do 7 dana mladu pustiti da spava sa jednim od turskih paša.
Prvi zabeleženi srpski kneževi bili su Vlastimir, Višeslav, Radoslav and Prosigoj. Do tog trenutka, čitava zemlja je primila hrišćanstvo. U Zeti, današnjoj Crnoj Gori, Bodin je dobio krunu od Pape (prvi zapisi o ovom događaju datiraju vek kasnije, iz X veka). Vladari su se smenjivali i zemlja je prihvatila vrhovnu zaštitu Vizantijskog carstva, u suprotnosti sa neprijateljskom Bugarskom. Srbija se vek kasnije oslobodila vizantijske vlasti.

Prva ujedinjena srpska država nastala je pod vlašću Časlava Klonimirovića sredinom X veka u Raškoj. Međutim, u prvoj polovini XI veka u Zeti se beleži uspon dinastije Vojislavljevića. Konačno, polovinom XII veka, Raška će se ponovo uzdići pod dinastijom Nemanjića. Nemanjići će uvesti Srbiju u zlatno doba koje će trajati preko tri veka i stvoriti moćnu balkansku državu koja ej svoj zenit doživela sredinom XIV, tokom vladavine Cara Stefana Dušana, pre konačnog pada pod Otomansku Tursku (od srpskih zemalja poslednja je pod Turke pala Zeta 1499.)

1170, posle borbe sa braćom oko prestola, Stefan Nemanja, rodonačelnik dinastije Nemanjića , se uzdigao an vlast i počeo da obnavlja srpsku državu u raškoj oblasti. Nekada uz podršku Vizantije, a nekada protiv nje, veliki župan (titula u rangu princa) Stefan Nemanja je proširio svoju državu zauzimajući teritorije na istoku i jugu, ponovo zauzevši priobalje i Zetu. POred svojih državničkih napora, veliki župan je dosta pažnje posvećivao izgradnji manastira. Njegove zadužbine uključuju Djurdjeve Stupove i Studenicu u Raškoj i manastir Hilandar na Svetoj Gori.

Stefana Nemanju je nasledio njegov srednji sin Stefan, dok je prvorođeni Vuk dobio vlast nad Zetom. Najmladji sin Stefana Nemanje Rastko se zamonašio i uzeo ime Sava, posvećujući sve svoje napore širenju vere među srpskim narodom. Pošto je u to vreme Katolička crkva već imala ambicije da proširi svoj uticaj i na Balkan, Stefan je iskoristio ovu okolnost da od Pape dobije kraljevsku krunu i na taj način je 1217. postao prvi srpski kralj. U Vizantiji, njegov brat Sava je uspeo da za Srpsku crkvu obezbedi autokefalni status i 1219. postao prvi srpski arhiepiskop. Na ovaj način, Srbiaj je dobila oba oblika nezavisnosti: svetovnu i versku.

Sledeća generacija srpskih vladara – sinovi Stefana Prvovenčanog – Radoslav, Vladislav i Uroš I, obeležila je period stagniranja državne stukture. Sva tri kralja su bila u manjoj ili većoj meri yavisni od neke od susednih država – Vizantije, Bugarske ili Madjarske. Veze sa Madjarskom imale su presudnu ulogu u činjenici da je Uroša I nasledio sin Dragutin čija je žena bila madjarska princeza. Kasnije, kada je Dragutin abdicirao u korist mladjeg brata Milutina, madjarski kralj Ladislaus IV mu je dao zemlje na severoistoku Bosne, oblasti Srem i Mačvu i grad Beograd, dok je sam uspeo da pokori i pripoji zemlje na sevroistoku Srbije. Tako, sve ove oblasti po prvi put postaju deo srpske države.

Pod vladavinom Dragutinovog mladjeg brata – kralja Milutina, Srbija postaje jača uprkos činjenice da je povremeno morala da ratuje na tri različita fronta. Kralj Milutin je bio vešt diplomata, veoma sklon upotrebi uobičajenog srednjevekovnog diplomatskog sredstva – braka između dinastija. Ženio se pet puta, mađarskim, bugarskim i vizantijskim princezama. Bio je poznat i kao graditelj crkava, od kojih su neke najlepši primeri srednjovekovne srpske arhitekture: Gračanica na Kosovu, crkva u manastiru Hilandar na Svetoj Gori, crkva Sv. Arhanđela u Jerusalimu. Zbog svojih zasluga, kralj Milutin je proglašen svecem, uprkos njegovom burnom životu. Na prestolu ga je nasledio sin Stefan, kasnije nazvan Stefan Dečanski. Šireći kraljevstvo na istok zauzimanjem grada Niša i okoline, i na jug zauzimanjem Makedonije, Stefan Dečanski je bio dostojan naslednik svog oca. U Metohiji je podigao manastir Visoki Dečani – najmonumentalniji primer srpske srednjovekovne arhitekture – po kome je i dobio nadimak.

Srednjovekovna Srbija, koja je uživala visoku političku, ekonomsku i kulturnu reputaciju u Evropi Srednjeg veka, dosegla je vrhunac sredinom XiV veka tokom vladavine cara Stefana Dušana. Ovo je vreme Dušanovog zakonika, najvećeg pravnog dostignuća Srednjovekovne Srbije, jedinstvenog među feudalnim državama Evrope tog perioda. Nomokanon Svetog Save, Dušanov zakonik, freske i arhitektura srednjovekovnih manastira koji su krasili srpske zemlje su večni civilizacijski spomenici srpskog naroda. Car Dušan je udvostručio teritoriju svog carstva osvajajući oblasti na jugu, jugoistoku i istoku, na račun Vizantijskog carstva. Nasledio ga ej sin Uroš zvani Nejaki, atribut koji bi se mogao pripisati i stanju carstva koje je polako tonulo u feudalnu anarhiju. Ovaj period obeležava uspon nove pretnje: sultanata Otomanske Turske kojie se postepeno širio iz Azije u Evropu pokorivši prvo Vizantiju, a zatim i druge balkanske države.
Turci su porazili srpsku vojsku u dve odlučujuće bitke: na reci Marici 1371. gde su poražene snage makedonskih kneževa i na Kosovum Polju 1389., gde su vazalske trupe pod komandom kneza Lazara – najuticajnijeg regionalnog vladara u Srbiji tog vremena – doživele katastrofalan poraz. Kosovska bitka je odlučila sudbinu Srbije, jer nakon nje nije postojala vojska koja bi mogla da se suprostavi Turcima. Ovo je bio period nestabilnosti, obeležen vladavinom sina kneza Lazara, despota Stefana Lazarevića – pravog evropskog plemića i vojnog lidera, čak i pesnika, i njegovog rođaka Đurađa Brankovića, koji je prestonicu premestio na sever, u novoizgrađeni utvrđeni grad Smederevo. Turci su nastavili sa osvajanjima dok najzad nisu 1459. zauzeli kompletnu teritoriju Srbije nakon pada Smedereva. Srbija je bila pod osmanskom vlašću gotovo pet vekova. Turci su progonili srpsku vlastelu, odlučni da fizički iskorene društvenu elitu. Pošto je Osmansko carstvo bila muslimanska teokratija, hrišćanski Srbi su u njoj praktično živeli kao roblje – zlostavljani, ponižavani i iskorišćavani. Kao posledica, Srbi su postepeno napuštali gradske centre gde su bili zastupljeni rudarstvo, zanatstvo i tgovina, i povlačiči se u nepristupačne planine gde su živeli gajeći stoku i baveći se skromnom poljuprivredom.

Bitka na Marici

Braća Mrnjavčevići-kralj Vukašin i despot Uglješa, su pokušali da udruženim snagama razbiju Turke. Ali u bici na Marici 1371. godine, oba brata su poginula, a Turci su odneli prvu veliku pobedu. Bitka na Kosovu je definitivno rešila sudbinu Srbije, jer nakon nje u zemlji više nije bilo sile koja bi mogla da se suprotstavi Turcima. To je bio nestabilan period u kome su vladali sin i naslednik kneza Lazara despot Stefan Lazarević, koji je bio pravi vitez evropskog tipa, vojskovođa i pisac, a zatim njegov rođak Đurađ Branković, koji je prestonicu države preselio na sever, u novoizgrađeni grad Smederevo. Turci su nastavili svoja osvajanja sve dok nisu uspeli da zauzmu celu teritoriju Srpske despotovine 1459. godine, osvojivši Smederevo, a zatim da zauzmu i Bosansku državu (1463. godine).
Na kratko, srpska državnost je obnovljena na području Panonske nizije, pod carem Jovanom Nenadom (1526-1527. godine) i vojvodom Radoslavom Čelnikom (1527-1530. godine), ali se posle toga i na ovom području uspostavlja neposredna turska vlast.

Mehmed-paša Sokolović
Turci su se, tokom perioda svoje neposredne vladavine, naročito okomili na srpsku aristokratiju, istrebljujući fizički društvenu elitu. Pošto je Turska carevina bila islamska država teokratskog tipa, u kojoj su hrišćanski Srbi bili narod drugog reda, izloženi nasilju, ponižavanju i eksploataciji, srpski živalj je napuštao razvijena i urbanizovana rudarska, zanatska i trgovačka središta i povlačio se u nepristupačne planine, baveći se uglavnom stočarstvom.
Usled procesa islamizacije, veliki broj Srba je prešao na islamsku veru, što je bio uslov za napredak u državnoj službi Otomanske imperije, a neki islamizovani Srbi (kao Mehmed-paša Sokolović) su dospeli do najviših društvenih položaja u imperiji. Vremenom su potomci ovih islamizovanih Srba razvili poseban nacionalni identitet i danas su poznati kao Bošnjaci.

Boj na Kosovu
C A R L A Z A R
Car Lazar Hrebeljanović 1371 – 1389
Knez Lazar,koji je vladao od 1371 do 1389 god. u oblasti triju Morava, predstavlja jednog od najvažnijih srpskih vladara u to vreme. Proslavio se učešćem u Kosovskoj bitci, u kojoj je i izgubio život,ali koja ga je ujedno svrstala u red velikih legendarnih viteških besmrtnika.

O kneževom životu pre početka vladavine i o njegovim precima, ne zna se mnogo. Prema oskudnim podatcima koji su zabeleženi, knezev otac j e bio Pribac Hrebeljanović iz Prilepca kod Novog Brda. On je bio značajna ličnost na dvoru cara Dušana. Obavljao je posao logofeta, sluge ili peharnika. Na osnovu patronima Hrebeljanović, može se zaključiti da se deda kneza Lazara zvao Hrebeljan, za koga ne postoje pouzdani istorijski podatci. Od bliže porodice knez Lazar je imao i sestru Draganu,koja je bila udata za čelnika Musu. Inače ime Lazar je jevrejskog porekla, ”El’azar”, što svakako na srpskom prevodu znači “B o ž i j a p o m o ć”.

Knez Lazar je još kao mladić doveden u službu na dvor cara Dušana, koji je ubrzo ocenio sposobnosti i vrline Lazareve, te ga je postavio za prvog u dvoru. Car Dušan ženi Lazara svojom srodnicom Milicom, kćerkom kneza Vratka, potomka Nemanjića po Vukanu.
Dao mu je i jedan deo države na upravljanje, gde su kneza Lazara svi voleli i poštovali. Knez Lazar je pokušao da nastavi tradiciju Nemanjića, ali mu dešavanja u zemlji nisu išla u prilog. Krizno vreme od smrti cara Dušana pa do učvršćenja na vlasti kneza Lazara, u još slobodnom delu Srbije unelo je surevnjivost u ponašanje i uzajamne odnose oblasnih gospodara. Pored tih unutrašnjih nesuglasica, sve se jače osećala i opasnost od Turaka, koji su već zauzeli dobar deo srpske zemlje, pa su čak često upadali i u moravsku Srbiju kneza Lazara.

Knez Lazar se titulisao kao “gospodar svih Srba”, i upotrebljavao vladarsko ime Stefan. Crkva je priznala kneza Lazara za suverenog samodržavnog vladara svih Srba, a takvim ga smatra i Carigradska patrijaršija koja se knezu Lazaru u pismu iz 1386, obraća kao preuzvišenom knezu sve Srbije. Knez Lazar je postavio pitanje skidanja crkvene anateme sa Srbije kod odgovornih u Carigradu. Carigradski patrijarh Filotej poslao je jeromonahe Mateja i Marka da u Srbiji svečano objave skidanje anateme. Oktobra godine 1375 za srpskog patrijarha izabran je dosta ugledan među vernicima Jefrem, poreklom Bugarin, ali Hilandarac.

Župan Nikola Altomanović je posle pokušaja da pomoću Venecije oduzme od Dubrovnika Ston i Pelješac, doživeo slom. Uplitanje Venecije na obalama istočnog Jadrana pogodilo je ugarske interese. Zato je kralj Ludvig I, podstakao bosanskog bana Tvrtka i svog vazala, kneza Lazara, da se obracunaju sa Nikolom Altomanovićem.1373 godine, župan Nikola je pobeđen od strane udruženih saveznika i pomoćne ugarske čete. Župan je uhvaćen u Užicu i oslepljen, a njegove posede su podelili Tvrtko i knez Lazar. Knez Lazar je sa svojim srodnicima Musićima i zetom Vukom Brankovićem, dobio krajeve od Rudnika do Kosova. Knez Lazar je 1379 godine, napao Radića Rastislavića, i oduzeo mu Kučevo i Braničevo.
Posle smrti kralja Ludviga, knez Lazar je napao Golubac i Beograd. Tako je oblast u kojoj je vladao, obuhvatala predele od izvorišta Morave do Save i Dunava, sa gradovima: Niš, Kruševac, Užice, Novo Brdo i Rudnik. Bračnim vezama je učvrstio svoje pozicije. Kćerku Maru je udao za Vuka Brankovića, Jelenu za Đurđa II Stracimirovića Balsića, treću kćerku je udao za bugarskog velikaša Sismana, a četvrtu za velikaša Nikolu Gorjanskog Mlađeg. Kasnije se Olivera, kao najmlađa kćer (po tadašnjim ratnim pravilima pobednika), udala za Bajazita.

Kada je sultan Murat podigao vojsku na kneza Lazara i Srbiju, knez Lazar je sazvao velmože, podanike i prijatelje uoči bitke, da mu pomognu u odbrani Srbije. Neki vladari su se odazvali kneževom pozivu, prvenstveno njegovi zetovi, i na Vidovdan 28. juna 1389 godine, izašli su na Kosovo polje da odbrane Srbiju od najezde Turaka. Značajna pomoć srpske vojske došla je iz Bosne i Hrvatske. U tom boju je poginuo knez Lazar. Miloš Obilić, kao današnji ponos hrabrosti i viteštva srpskoj naciji uspeo je da se privuče Turskom caru Muratu te ga poseče. (Od tu verovatno i narodna izreka – U ljubavi i ratu, dozvoljena su sva sredstva). Kneza Lazara i sa značajnijim tadašnjim Srbima zarobili su Turci, mučili te ih nešto kasnije posekli. Posekli su i junačkog Miloša Obilića. Opevanog u brojnim srpskim epskim pesmama, njegovo junaštvo se slikovito prenosi na mlade srpske populacije. Živeće u njihovom ponosu i divljenju dok postoji pravoslavlja.
Sahrana kneza Lazara nije mogla biti obavljena odmah nakon njegove pogibije, jer se njegovo telo nalazilo u rukama Turaka. Bajazit, naslednik Sultana Murata, koji je posjekao kneza Lazara, držao je kneževo telo kao ratni trofej i sredstvo za pregovore i ucenu kneževe porodice. U nametnutim uslovima porodici, da dođe do tela, leži kosovski poraz. Po završetku pregovora, kneževo telo je predano porodici i ona ga je sahranila u Prištini, potom prenela u manastir Ravanicu, kneževu zadužbinu. Sahrana u Prištini je izvršena prvih dana meseca jula 1389. Po završetku treće godine od Lazareve sahrane, pristupilo se svečanom otvaranju knežva groba. Tada je utvrđeno da telo nije podleglo truleži i da je sveto.
U srpskim epskim pesmama kosovska bitka je uvek slikovito vezana za Kosovku devojku. Svakako, da bi se bar malo pokazala humanost i nežnost kod tako značajne srpske bitke sa daleko nadmašnijim turskim okupatorom tu je i Kosovka devojka. Devojka koja žedne junake napaja vodom pred samo njihovo izdisanje.

Posle Maričke bitke Turci su ugrozili srpske teritorije, kojima su vladali Vuk Branković (Kosovo i Metohija) i knez Lazar (Pomoravlje i Podunavlje).
Velika turska vojska sukobila se sa Vukovom i Lazarevom vojskom na polju Kosovu 1389. godine. Srbi su poraženi, a knez Lazar je ubijen. Srbija nije uništena Kosovskom bitkom. U boju je poginuo turski sultan Murat od slavnog Miloša Obilića, a novi sultan Bajazit zaključio je mir sa ženom kneza Lazara, Milicom.
Lazarevi sinovi – Stefan i Vuk postali su turski vazali.

Otpor osmanlijskoj vlasti

Južnoslovenski narodi su bili pod osmanlijskom vlašću od 16. do kraja 18. veka. Položaj pokorenih balkanskih hrišćana znatno se pogoršao krajem 16. veka. Kada su prestala osvajanja, pritisak turskih feudalaca povećao se i zemlja je osetila privrednu i finansijsku krizu. Spahije pretvaraju svoje spahiluke u feudalne baštine koje su mogli nasleđivati i otuđivati. Takve baštine se nazivaju čitluci. Čitlučenjem se pogoršao položaj naroda. U zemlji je vladala korupcija, nasilje i pljačkanje. Hrišćanski narod se borio da preživi i pružali su otpor na razne načine – hajdučkim i uskočkim akcijama, kao i oružanim masovnim ustancima.
HAJDUCI su bili odmetnici od turske vlasti i njih je bilo kod svih naroda Balkanskog poluostrva. Živeli su po šumama u manjim grupama (četama), koje su vodile starešine zvane harambaše. Oni su bili osvetnici naroda o kojima su bile napisane i mnoge pesme.

USKOCI su bili naš narod koji je izbegao sa turske teritorije u pogranične krajeve Austrije i Mletačke republike. Oni su napadali turske pogranične krajeve, pljačkali Turke i razarali njihov granični sistem.
Najviši oblik otpora Turcima bili su oružani narodni ustanci. Značajno za Srpsku jedan od takvih je dignut u selu Mašići područje opštine Gradiška. Ti ustanci izbijali su u 16., 17. i 18. veku kod svih Balkanskih naroda. Vođene su borbe u pograničnim krajevima Crne Gore, Hercegovine i severne Albanije. Turci su odnosili pobede u ratovima, pa su ti ustanci surovo gušeni, a stanovništvo se masovno selilo na teritoriju Austrije ili Mletačke republike. Krajem 17. veka Turska počinje da gubi. Naročito je za Tursku bio težak Bečki rat (1683-1699).
Buna protiv dahija

Protiv dahijskih nasilja srpski narodni prvaci počeli su da pripremaju bunu. Dahije
(Aganlija, Kučuk Alija, Mula Jusuf i Fočić Mehmed aga) da bi sprečili bunu preduzeli su čuvenu ”seču knezova” u kojoj je pobijeno mnogo srpskih starešina i prvaka. Ali umesto da spreči, seča knezova je ubrzala ustanak.
Srbija(1804-1918)

Višedecenijski latentni srpski otpor osmanskoj dominaciji ponovo će se probuditi početkom XIX veka, Prvim i Drugim srpskim ustankom 1804. i 1815. godine.Tursko carstvo ej već bilo u dubokoj unutrašnjoj krizi bez šanse za oporavak. Ovo je imalo posebno težak efekat na hrišćanske nacije koje su živele pod njegovom vlašću. Srbi su pokrenuli ne samo nacionalnu, već i društvenu revoluciju, i Srbiaj ej polako počela da hvata korak sa evropskim državama usvajanjem buržoaskih društvenih vrednosti. Kao rezultat ustanaka i kasnijih ratova protiv Osmanskog carstva, formirana je nezavisna Kneževina Srbije koja 1878 dobija međunarodno priznanje.

Ovaj period karakteriše smenjivanje dve dinastije koje vode poreklo od Karađorđa Petrovića, voćče Prvog srpskog ustanka, i Miloša Obrenovića, vođe Drugog srpskog ustanka. Dalji razvoj Srbije karakterišu generalni uspon ekonomije, kulture i umetnosti, pre svega zahvaljujući mudroj državnoj politici slanja maldih ljudi na školovanje u evropske prestolnice. Svi oni nazad donose novi duh i novi sistem vrednosti. Jedna od spoljnih manifestacija transformacije kroz koju prolazi bivša turska provincija je proglašenje Kraljevine Srbije 1882. godine.

U drugoj polovini XIX veka Srbiaj je deo sistema evropskih država i formiraju se prve političke partije dajući na taj način novi podstrek političkom životu Srbije. Državni udar 1903. koji će na presto kao kralja Petra I dovesti Karađođevog unuka otvorio je put parlamentarnoj demokratiji u Srbiji. Evropski obrazovan, ovaj liberalni kralj je preveo delo Džona Stjuarta Mila “O slobodi” i pružio svojoj zemlji demokratski ustav. Započeo je period parlamentarne vlade i političke slobode koji će biti prekinut izbijanjem oslobodilačkih ratova. Balkanski ratovi 1912-1913. okončali su tursku vlast na Balkanu. Turska je gurnuta nazad preko Bosfora a na teritoriji sa koje se povukla stvorene su nacionalne balkanske države.

Atentan na austrijskog prestolonaslednika Franca Ferdinanda u Sarajevu 1914. poslužio je kao izgovor Austriji da napadne Srbiju, označavajući početak Prvog svetskog rata. Srpska vojska je hrabro branila zemlju i odnela nekoliko velikih pobeda, ali je na karaju nadjačana združenim snagama Nemačke, Austrougarske i Bugarske i bila je primorana da se povuče sa teritorije Srbije marširajući preko preko planina Albanije do Jadranskog mora. Nakon oporavka na Krfu, srpska vojska se vratila u borbu na Solunskom frontu, zajedno sa drugim snagama zemalja Atante koje su uključivale Francusku, Englesku, Rusija, Italiju i SAD. U Prvom svetskom ratu Srbiaj ej podnela 1,264 000 žrtava – 28% ukupnog stanovništva i 58% muške populacije, gubitak od koga se nikada nije potpuno oporavila. Ova ogromna žrtva je doprinos koji je Srbija dala pobedi savezničkih snaga i preobražaju Evrope i sveta nakon Prvog svetskog rata.

Prvi srpski ustanak

U februaru 1804. godine na zboru narodnih prvaka u Orašcu odlučeno je da se digne narodni ustanak. Za vođu ustanka izabran je Karađorđe Petrović. Ustanici su u proleće 1804. godine očistili sela i palanke od Turaka i opseli Beograd.
Stvorena je ustanička država, Srbi su vodili borbe i odneli pobede: na Ivankovcu (1805), na Mišaru i Deligradu (1806) na Štubiku i Malajnici (1807), na Varvarinu i Loznici (1810). U toku ustanka jedini veći poraz Srbi su imali na Čegru kod Niša (1809).
1813. godine Turci su zauzeli Srbiju i počeli sa osvetom. Ali prvi srpski ustanak, iako ugušen, bio je velika narodna revolucija.
Slavni i najpriznatiji srpski vođa, Karađorđe Petrović, završio je svoj život tako da je ubijen od Srba po nalogu Miloša Obrenovića, inače svog venčanog kuma, koji je isključivo želeo vladati Srbima i veći dio svoje vladavine slušao naredbe i savete turskih vođa.

Drugi srpski ustanak

Turci su poslije ugušenja ustanka zaveli režim sličan dahijskom. Ta nasilja nije hteo da podnosi narod i već 1815. godine izbio je drugi srpski ustanak pod vođstvom Miloša Obrenovića. Vladavina Miloša Obrenovića (1815-1839) uz nezadovoljne Srbe završava slično kao i vladavina slavnog Karađorđa. Posle nekoliko godina vladavine Miloševog sina, kneza Mihaila, ustavobranitelji su bunom doveli na vlast kneza Aleksandra Karađorđevića (1842-1858). Žalosno je, ali istinito, da Miloš i njegov sin Mihailo, kao vladari nisu bili omiljeni niti kod tadašnjih Srba, a nisu pridobili slavu ni kod sadašnjih Srba.

Petar ІІ Petrović Njegoš

U Bečkom ratu (1683-1699) plemena planinskog dela Crne Gore zbacila su tursku vlast, vodeći borbu sa Turcima u toku celog 18. veka. Ali, zbog privredne, društvene i kulturne nerazvijenosti u Crnoj Gori nije se izgradila država sve do 19. veka. Crnogorskim mitropolitima iz porodice Petrovića Njegoša, Petru І i Petru ІІ, uspjelo je da učvrste jedinstvo crnogorskih plemena.
Petar І uveo je prve organe državne vlasti i prvi pokušao da ubira poreze. Njegov nasljednik Petar ІІ (1830-1851), inače istaknuti književnik, uspjeo je da konačno izgradi državu. Uveden je senat, izgrađeni su lokalni organi vlasti, uvedena je stalna oružana garda i sakupljani su prvi porezi.

Treći srpski ustanak vođen protiv Hitlerove fašističke Nemačke,
podigao je pukovnik Jugoslovenske vojske Dragoljub Draža Mihajlović na Ravnoj Gori, u samom Srcu Srbije, u prvoj polovini maja 1941. godine. On je hrabro stao na čelo tadašnje regularne vojske da bi odbranio ono što se odbraniti može.

Ravnogorci su bili izdani, gonjeni, klevetani, mučeni. Mnogi su najzad ubijeni. Njihova tijela su razneta i mnogi nemaju groba. Žive u duši srpskog naroda i tu će ostati zauvek, dokle srpsko ime bude trajalo.

Ustanak Ravnogoraca je počeo u vreme kada je skoro cela zapadna Evropa stenjala pod fašističkom čizmom, a jugoslovenski komunisti, sledeći direktive iz Staljinove Moskve, poštujući pakt Ribentrop – Molotov, još su sarađivali sa okupatorom.

Marta 1948. godine američki pretsjednik Truman odlikovao je đenerala Mihajlovića ordenom trećeg reda, za spašavanje američkih aviatičara.

Februara 1943. godine francuski pretsjednik Šarl De Gol odlikovao je đenerala Mihajlovića Ordenom ratnog krsta sa palminim grančicama. Verujem sa ovim tekstom, da se neće steći utisak, da kroz njega želim kritikovati partizanski pokret iz NOB-e, koji je isto tako vođen protiv fašizma, odnosno protiv okupatora i domaćih izdajnika. Čak što više, nema osnove da ga i spominjem. Mada želim, na osnovi novih analiza, činjenica i saznanja, da pre svega, Srbi dođu do sopstvenog zaključka o Titu. Nije sporno, da Josip Broz – Tito nije bio dovoljno školovan čovek, a želeo je biti glavni na svim vodećim funkcijama najpre oko stvaranja, a kasnije i oko stvorene Jugoslavije. Takve funkcije ili zvanja uspevao je dobiti uz pomoć poslušne udbe odnosno svoje veoma poslušnog vodstva tajne policijske službe. Tako su su posredno ili neposredno u još nerazjašnjenim okolnostima ubiti: Dr. Mladen Stojanović, legendarni Sava Kovačević, Braća Ribar itd. Između ostalog, Tito je osnovni krivac, za zloglasne hrvatske logore smrti stvarane isključivo za Srbe potkozarskih 227 sela i 6 gradova. Ti gradovi su: Banja Luka, Prijedor, Novi Grad, Laktaši, Gradiška, Dubica i Kozarska Dubica. Upravo za spomenute i njihove srbske civile, ustaše formiraju u vremenu od 1941 do 1945 godine duž Hrvatske zloglasne logore. Neki od njih bili su: Stara Gradiška, Mlaka, Jastrebarsko, Sisak, Jasenovac i drugi. Za te četiri godine najviše stradalih Srba bilo je upravo, u zloglasnom jasenovačkom logoru. Stradali su oni od Hitlerovih vojnika i Pavelićevih ustaša.
U pojedinim zapisima, koji su bili godinama skrivani je zapisano, da je Tito u tom vremenu imao više sastanaka sa Antom Pavelića. Što potvrđuje njihov skupni dogovor i cilj o stradanjima srbskog stanovništva u što većim brojkama. Stradali su oni baš, iz već navedenih potkozarskih sela i gradova. Tako su nemci, na osnovi svojih dokumenata o jasenovačkom logoru priznali brojke oko 75.000 stradalnika. Mada te brojke nisu potpune, smatraju se tačnije brojke oko 700.000 stradalnika. Teško je te događaje sasvim dokumentovati, pošto postoje saznanja, da su iz već navedenih gradova stradale pojedine celokupne ulice i sela stanovništva. Što znači, da su stradale celokupne porodice, njihovi rođaci i poznanici. Poslije tih nevinih stradanja, isključivo srpskog stanovništva uz skromni broj jevreja, hrvatske vlasti pokušavaju manipulisati sa brojkama stradalnika. Naravno, čineći to za svoje sopstvene interese. Pa ipak, danas Jasenovac okružuju poljane, poljane sa bezbrojnim humkama, muzejem i spomen obležjem stradalnika. U Srpskoj, na srpskoj strani reke Save stoji Gradina, sa brojnim humkama stradalnika. Još je ta jasenovačka okolina, žalostna i tužna. Baš tu, gde je svaki pedalj i grumen zemlje sveti. U svakom grumenu zemlje je dio stradale dece, žena ili odraslih srpskih civila. Jedino su te poljane, ta okolina pravi svijedok genocida nad srpskim nevinim civilima. Danas, dok se pojedine političke stranke Srbije i Republike Srpske, bore za vlast, zaboravljajući jasenovački logor i stradale Srbe, svoju naciju, ponos i veru. Smatram, onaj tko je protiv svetih hramova i njihove gradnje, nemože se govoriti niti razumeti vernike, a posebno ne o velikim i dostojnim Srbima. Dokaze o navedenom, nam potvrđuju, dosadašnji nazivi ulica, škola ili drugih državnih institucija, a koje nose sećanje na jasenovačke žrtve. Takvih naziva iz šest navedenih gradova stradalih Srba, skoro da ih nema ili se broje na prstima jedne ruke. Možda će se ipak, nakon čitanja ovog mog teksta, da bar objektivno razmisle o navedenom. Dakako, Srbi zaboravljaju i onu Njegoševu: “Blagol onom, kol doveka živi – iamo se rašta i roditi”… Istorijska činjenica je ostala ta, da Josip Broz – Tito kao rukovodilac partije i njen partizanski vrhovni komandant nikada nije izdao komandu, da se bilo koji od tih hrvatskih logora smrti oslobodi. Posebno treba naglasiti, da su to 4 duge i krvave godine, dakle to nije kratko vreme za koje se može filozofirati ili opravdavati. Mnogo puta je čak izveo scenarij, da su srpski partizani ratovali jedni protiv drugih, samo da bi ih što više poginulo. Upravo tako je ostala i istorijska činjenica o proboju logoraša u Jasenovcu, koje je predvodio hrabri Mile Ristić, ubivši ustaškog stražara sa ciglom. Nakon čega je sa mitraljezom štitio izlaz zatvorenim logorašima. Njegova desna ruka bili su Ljubo Vranješ, Rade Kesić i drugi. Josipu Brozu – Titu se probj jasenovačkog logora nikako nije uklapao u njegov prvobitni cilj. Tako da nije nikada, niti Milu, niti bilo kojega od tih neustrašivih junaka, tokom svog života, proglasio narodnim herojom. Čak niti odlikovao jednim od viših zaslužnih odlikovanja. Nakon oslobođenja, prestali su delovati svi ti navedeni zloglasni logori, ali jim Tito nikako nije mogao odoeti, te je ponovo oformio logor u Hrvatskoj, isključivo za Srbe nazvan: “Goli Otok”. Treći srpski ustanak vođen protiv Hitlerove fašističke Nemačke, podigao je pukovnik Jugoslovenske vojske Dragoljub Draža Mihajlović na Ravnoj Gori, u samom Srcu Srbije, u prvoj polovini maja 1941. godine.
Dakle, vođa hrabrog srpskog četničkog pokreta, đeneral Draža Mihajlović sa svojim vojnicima čuvao srbe, boreći se protiv okupatora i domaćih izdajnika. Dakle nije niti on, niti njegovi vojnici, pa niti bilo tko od Srba, na srpskom tlu, sagradio bilo kakav logor smrti za hrvatske populacije stanovništva. Značajnim brisanjem prave jugoslovenske (posebno ratne) istorije od Tita i njegovih vernih pomagača i sluga uspelo se čak i prisilno zabraniti činjenično stanje uz različite cenzure. Stim i četnički oslobodilački pokret svrstati na protivničku fašističku stranu.
Neke od dodatnih činjenica su istorijski zabeležene. Znano nam je svima, da je drugi svetski rat završen godine 1945. Čak i danas je moguće pročitati u mnogim dokumentima, da je baš Josip Broz – Tito došao na čelo Komunističke partije Jugoslavije 1937 godine, a poznato je, da je Jugoslavija stvorena na AVNOJ-skim temeljima 1943 godine. Dok je februara 1943. godine francuski predsednik Šarl De Gol odlikovao je đenerala Mihajlovića Ordenom ratnog krsta sa palminim grančicama. Upravo tako marta 1948. godine, američki predsednik Truman odlikovao je đenerala Mihajlovića Ordenom trećeg reda, za spašavanje američkih avijatičara. Ipak sve to, i mnogo više, Titova, lažna istorija nepiše.
VREMENSKA DOGAĐANJA OD XIX VIJEKA NAPRED

Sa ovom tematikom verujem, da se nebi trebao steći utisak, da kroz nju želim kritikovati partizanski pokret iz NOB-e, koji je isto tako vođen protiv fašizma, odnosno protiv okupatora i domaćih izdajnika. Čak što više, nema osnove da ga i spominjem. Mada želim, na osnovi novih analiza, činjenica i saznanja, da pre svega, Srbi dođu do sopstvenog zaključka o Titu. Potrebno je naglasiti, da su čak i referendumi za predsdnika bivše Jugoslavije bili organizovani tako, što je na listi kandidata bio naveden samo Josip Broz i nitko od dodatnih kandidata. Radite su čudne stvari, pa i jedan od takvih raspisanih referenduma za predsednika Jugoslavije bilo je to, da Josip Broz – Tito kao jedini kandidat bude doživotni predsednik jugoslavenske federacije. Nije sporno, da Josip Broz – Tito nije bio dovoljno školovan čovek, a želio je biti glavni na svim vodećim funkcijama. Najpre oko stvaranja, a kasnije i oko stvorene Jugoslavije. Takve funkcije ili zvanja uspevao je većinom pridobiti uz pomoć poslušne udbe, odnosno svoga veoma poslušnog vodstva tajne policijske službe. Na taj način smicani su mnogi, i to ne gledajući na pripadnost, naciju ili nacionalnost, pa ipak su Srbi stradavali u daleko većim brojkama. Tako su posredno ili neposredno u još nerazjašnjenim okolnostima ubijeni: dr.Mladen Stojanović, generali Sava Kovačević i braća Ribar, a kasnije i Džemal Bijelić ipd. Govori se, da je Tita postavio Staljin uz njegove dvojnike. Direktno ili indirektno tu nema opravdanja, Tito je osnovni krivac, za zloglasne hrvatske logore smrti stvarane isključivo za Srbe potkozarskih 227 sela i 6 gradova. Poznato je, da gradovi i sela potkozarskog okruženja nisu imali četnika, tužno ali istinito, da srpskom stanovništvu nije imao ko pomoći, odnosno preprečiti pokolj. Žalostno ali istinito najpre je Tito oprao krvave ruke i odlikovao, a Papa pred svoju smrt proglasio Alojza Stepinca blaženim (svecom) dok je isti u jasenovačkom logoru pomogao ustašama oko klanja Srba i drugim nedelima. Baš zato mislim , da je potrebno pamtiti ta i druga stradanja. Vatikan kroz neko vreme, kao su nastavili i druge će zloglasne ustaše proglasiti za svece. Četnici drugih okruženja sa svojom odbranom organitovano su branili svoje Srbe, kao što su bila Župa, odnosno pojedina okruženja opština Srbac, Prnjavor, Derventa, Doboj ipd.
Dokumenti stradalih Srba baš i potvrđuju to, da iz navedenog okruženja nije stradao u jasenovačkom logoru niti jedan Srbin. Oni su dakako, svoje stanovništvo branili i odbranili od ustaša i nemačkih fašista. Dakle, Tito je ostavio za sobom veoma krvavu stazu, stazu prolivene srpske krvi. Vara sopstveno vodstvo srpskog partizanskog pokreta u okruženju, smiče bilo direktno ali indirektno mnoge njihove sposobnije organizatore i omogućava Ustašama iz svoje Hrvatske, da prave neopisive zločine nad nevinim srpskim građanima. Činjenica iz postojeće ratne (vojne) statistike nam potvruđuje nešto, što je posebno bitno za sve Srbe i njihovo sopstveno mišljenje. Za vreme NOB-a, je na području Hrvatske aktivno delovalo pet partizanskih brigada, čiji sastav su 92 % popunjavali Srbi i 8 % Hrvati. Dok su uz takav partizanski sastav imali komandu Hrvati 80 %, a Srbi samo 20 %. Mislim, da tu nije potreban komentar za sva srpska stradanja, pošto je baš on, Tito postavljao komadante partizanskih jedinica. Tako su sa velikim brojkama platili svoj nevini život srbi iz Banja Luke, Prijedora, Novog Grada, Laktaša, (Bosanske) Gradiške i (Bosanske) Dubice. Upravao za spomenute i njihove srpske civile, ustaše formiraju u vremenu od 1941 do 1945 godine duž cele Hrvatske zloglasne logore smrti. Neki od njih su bili Stara Gradiška, Mlaka, Jastrebarsko, Sisak, Lepoglava, Jasenovac i drugi. Za te četri godine najviše stradalih Srba bilo je upravo u zloglasnom jasenovačkom logoru.
Stradali su oni od Hitlerovih vojnika, a najviše Pavelićevih ustaša. U pojedinim tajnim zapisima, koji su bili godinama skrivani otvoreno se govori, da je Tito u tom vremenu imao više sastanaka sa Antom Pavelićom. Što potvrđuje njihov skupni dogovor i cilj, da se organizovano dovozi i pobija srpsko stanovništvo Potkozarja u što većim brojkama. Čak to su činili uz otvoren pristanak vatikanskog Pape, koji nikada do dana današnjeg nisu izrekli kajanje za ta nevina stradanja Srba.
Pa i sam Josip Broz nije nikada došao u Jasenovac niti je uopšte govorio o tim stradanjima nevinog srpskog stanovništva i drugih skromnih stradalnika. Stradali su oni baš, iz već navedenih potkozarskih sela i gradova. Tako su Njemci, na osnovu dela dokumenta o jasenovačkom logoru priznali brojke oko 75 000 stradalnika. Mada te brojke nisu potpune, smatraju se brojke više od 700 000 stradalnika.
Teško je te događaje sasvim dokumentovati, pošto postoje saznanja da su iz već navedenih gradova stradale pojedine celokupne ulice i sela stanovništva.
Što znači da su stradale celokupn porodice, njihovi rođaci i poznanici. Posle tih nevinih stradanja isključivo srpskog stanovništva uz skromni broj Jevreja, hrvatske vlasti pokušavaju manipulisati sa brojkama stradalnika. Naravno, čineći to za svoje sopstvene interese. No, ipak danas, Jasenovac okružuju poljane, poljane sa prethodnim bezbrojnim humkama, koje su već planirano preorane, zasuta je i zloglasna ciglana u kojoj su na hiljade dece i civila spaljivali. Još stoji muzejom i spomen obilježjom stradalnika. Dok je ta jasenovačka okolina večno žalostna i tužna. Nedaleko još uvek protiče reka Sava, čiji žubor još potvrđuje da su i u njezinim koritima mulja zakopani brojni delovi ubijenih civila.
Baš ta okolina, žalostna i krvava, u kojoj je svaki pedalj i grumen zemlje sveti. U svakom grumenu zemlje je dio stradale dece, žena ili odraslih srpskih civila. Jedino su te poljane, ta okolina pravi svedok genocida nad srpskim nevinim civilima. Danas, dok se pojedine političke stranke Republike Srpske bore za vlast, zaboravljajući jasenovački logor i stradale Srbe. Dakako, zaboravljaju sa tim i svoju naciju, dostojanstvo, ponos i veru. Smatram, da onaj ko je protiv svetih hramova, njihove gradnje, je istovremeno i protiv obeležja mrtvima.
O takvim političarima, mislim da nije potreban nikakav komentar. Upravo o takvim pojedincima se ne može govoriti o vrniku, a nikako o velikom Srbinu. Dokaze o navedenom, nam potvrđuju dosadašnji naziv ulica, škola ili drugih državnih institucija, koje svakako treba da nose sećanje na jasenovačke žrtve. Takvih naziva iz šest navedenih gradova stradalih Srba mislim da i nema. Takva neopisiva mučenja i stradanja Srba u jasenovačkom logoru, ne smiju se nikada zaboraviti. To moraju pamtiti populacije svih Srba pa ma gdje oni živjeli. Pa čak i oni koji stasavaju i koji se rađaju. Takav genocid nad Srbima, mislim da jedino zaboravljaju oni koji su bili na strani ustaških zločinaca ili izdajnici sopstvenog naroda. Do sada kao autor nisam bio pripadnik niti jedne političke opcije (stranke), mada cijenim pojedine vodeće Srbe, koji doprinose srpskoj naciji. Dakle, koji puštaju za sobom stazu srpskog jedinstva i napredka, a ne stazu sopstvenih interesa. Možda će se ipak, nakon čitanja ove mog teksta, bar objektivno razmisliti o navedenom. Dakako, Srbi zaboravljau i onu Njegoševu:“Blagol onom, kol do veka živi – imao se rašta i roditi.“
Istorijska činjenica je ostala ta, da Josip Broz – Tito kao rukovodilac partije i vrhovni komadant nikada nije izdao komandu, da se bilo koji od tih hrvatskih logora smrti oslobodi. Posebno treba naglasiti, da su to četri duge i krvave godine, dakle to nije kratko vreme za koje se može filozofirati ili opravdavati. Mnogo puta je čak izveo scenarij, da su srpski partizani ratovali jedni protiv drugih, samo da bi ih što više poginulo.
Upravo tako je ostala i istorijska činjenica o poboju logoraša u Jasenovcu, koje je predvodio hrabri Mile Ristić, ubivši ustaškog stražara ciglom. Nakon čega je sa mitraljezom štitio izlaz zatvorenim logorašima. Njegova desna ruka bili su Ljubo Vranješ, Rade Kesić i drugi. Josipu Brozu – Titu se proboj jasenovačkog logora nikako nije uklapao u njegov prvobitni cilj.tako da nije nikada, niti Milu, niti bilo kojega od tih neustrašivih junaka, tokom svog života, proglasio narodnim herojom, niti odlikovao jednim od viših zasluženih odlikovanja. Istorijska činjenica je bila ta, da su tokom rata jedne velike borbe između četnika i partizana bile u vremenu četvrte ofanzive vođene na Neretvi, baš nakon sastanaka između znane trojke: Staljin, Ruzvelt i Čerčil, koji su donijeli zaključak da četnike od tada ne priznaju za borce, koji se bore protiv Hitlerove fašističke okupacij i hrvatskih ustaša. Nakon oslobođenja, prestali su djelovati svi ti zloglasni logori, ali Tito tome nikako nije mogao odoljeti, te je ponovo oformio logor u Hrvatskoj, isključivo za Srbe nazvan „Goli otok“. Ukratko ću opisati treći srpski ustanak koji je vođen protiv hitlerove nacističke Njemačke, a podigao ga je pukovnik Jugoslovenske vojske Dragoljub Draža Mihajlović na Ravnoj Gori, u samom srcu Srbije u prvoj polovini maja 1941 godine. Dakle, vođa regularne srpske vojske, hrabrog četničkog pokreta general Draža Mihajlović sa svojim vojnicima je volio, te čuvao Srbe, boreći se protiv okupatora i domaćih izdajnika. Naravno, da je kao i u svakom ratu bilo na svim ratujućim stranama i onih koji nisu slušali nikakve komande, pa su radili kako su htjeli. Četnici su se organizovano borili protiv fašista i ustaša do početka ofenzive na Neretvi, kada dolazi do vćih borbi sa partizanima. General Draža Mihajlović nikada nije, niti on, a niti njegovi vojnici, pa bilo ko od Srba na srpskom tlu sagradio bilo kakav logor smrti za hrvatske populacije stanovništva. Ravnogorci su bili izdani, gonjeni, klevetani i mučeni. Mnogi su najzad mučki bez suđenja ubijeni. Njihova tela su razneta i mnogi nemaju ljudskog obeležja, odnosno grba.
Njihovo junaštvo živi u duši srpskog naroda i tu će ostati zauvek, dokle srpsko ime bude trajalo i dok se za Srbe bude znalo. Poredeći travu, koja delomično tokom godine nestaje ali se na novo podmlađuje, te ponosnije izrasta iz svoga korena. Neke od dodatnih činjenica su istorijski zabilježene. Znano nam je svima, da je drugi svjetski rat završen 1945 godine. Generala Dragoljuba – Dražu Mihajlovića je Tito sa tadašnjim vodstvom osudio na smrt 1946 godine. Iste godine su generala Dražu streljali. Nakon ubistva pokojnog generala Draže je došlo do zamrzavanja diplomatskih odnosa sa Francuskom pošto se maršal Šarl De Gol nije slagao sa takvom presudom. Tito i kukavičke tadašnje vlasti nisu pustili niti bilo kakvo obeležje nakon sahrane generala Draže, verovatno zato jer je bio srpskog roda i poroda.
Današnji pojedinci iz vladajućih srpskih krugova za mjesto sahrane pokojnog generala Draže Mihajlovića znaju, ali to prećutkuju za srpsku populaciju. Potrebno je spomenuti veliki broj (crnogorskih pravoslavaca) četnika pobijenih u Kamniku, tačnije kod Kamniške Bistrice u Sloveniji i to brez presude.
Nalog za ta ubistva podpisao je Slovenac Mitija Ribičić, koji još nije za navedeno osuđen. Februara 1943 godine francuski predsednik Šarl De Gol odlikovao je generala Dražu Mihajlovića ordenom ratnog krsta sa palminim grančicama.
Mada je marta 1948 godine američki predsjednik Truman odlikovao generala Dražu Mihajlovića ordenom trećeg reda za spasavanje američkih aviatičara.
Ipak sve to, a i mnogo više Titova lažna istorija ne piše. Nekoliko godina nakon smrti Tita, 1990 godine dolazi do raspada SFRJ tako reći komunističke Jugoslavije, pošto su na svim vodećim strukturama vlasti bili isključivo komunisti. Na osnovi želja, nekih od vodećih u republikama Sloveniji i Hrvatskoj, dolazi do secesije najpre Slovenije, kasnije i Hrvatske, zatim potpunog raspada nekadašnje zajedničke države. Potrebno je naglasiti, da su počinjeni veliki zločini u Hrvatskoj, kao i na području Bosne i Hercegovine, odnosno oba entiteta. Tako pristigle optužnice u Hagu ne dočekuju epilog suđenja niti Franjo Tuđman niti Alija Izetbegović. Umiru oni prirodnom smrću i prije toga.
Činjenice o Josipu Brozu – Titu posle njegove smrti ostaju takve, da se brzo po svim bivšim republikama Jugoslavije zauvek brišu njegovi nazivi gradova, ulica, škola i drugih institucija. To nama svima potvrđuje kakav je baš on (Tito) imao doprinos narodima i narodnostima bivše Jugoslavije. O njemu i mnogim značajnim događanjima za srbe mogu dokumentovano iznositi njegove brojne žene (ljubavnice), a na kraju i njegova treća žena Jovanka Broz, koja zbilja zna o njemu ponajviše, pa čak kako i gdje su ubijeni i poklani brojni komandajući srpski četnici.
Mada su bili i ubijeni većinom po nalogu Tita, Dolanca, Kardelja … i to većinom brez suđenja, po kratkom nečovječkom postupku. Mislim da je potrebno naglasiti ime Slobodana Miloševića koji je pokušavao oformiti neku novu Jugoslaviju i to uspeva sa Crnom Gorom. Raspad državne zajednice Srbija i Crna Gora (2006)

U februaru 2003., Republika Srbija i Republika Crna Gora su usvojile novu Ustavnu povelju koja je transformisala SR Jugoslaviju u državnu zajednicu Srbija i Crna Gora. Povelja je obema republikama dala pravo da za tri godine održe referendum i odluče da li žele da ostanu u državnoj zajednici. Republika Crna Gora je iskoristila ovo pravo u maju 2006. i na javnom referendumu odlučila da napusti državnu zajednicu i proglasi nezavisnost. 05. juna 2006. Narodna skupština Republike Srbije usvojila je odluku da je Republika Srbija država i zakonski naslednik državne zajednice Srbija i Crna Gora.
Tdašnji makedonski predsjednik Kiro Gligorjev se dvoumi. Dok bosansko hercegovački predsjednik Alija Izetbegović ne želi niti federaciju, niti konfederaciju sa novom Jugoslavijom. Želio je ustvari Bosnu i Hercegovinu isključivo za islamsko – muslimanske vjerske populacije.
Za realizaciju svoje zamisli poziva i uspeva u BiH privući brojne državljane iz Saudijske Arabije, Pakistana, Irana itd.
Tako dolazi do rata i na područjima BiH. Srbi brane svoje populacije stanovništva, kulturu i veru te uspevaju u Dejtonu 1995 godine sa ovlaštenim predstavnikom Slobodanom Miloševićem stvoriti svoju otadžbinu – Republiku Srpsku. Istovremeneo Aliju lako uspeva ubediti hrvatski predsednik Franjo Tuđman, da za bosansko – hercegovačke Muslimane i Hrvate skupa potpišu samo entitet.
Taj isti entitet pokušava kasnije pripojiti Tuđman svojoj kako je naziva „Nezavisnoj državi Hrvatskoj“. Događanja po Hrvatskoj značajna za Tuđmana su ta, da u dva navrata sa svom vojnom raspoloživom tehnikom i ljudstvom, proteruje Srbe iz Slavonije, a kasnije i Srbe iz Like i Dalmacije – Krajine, kojom je prethodno predsedovao Milan Babić. Međunarodna zajednica sve vreme pokušava, da ga nagovori, kako bi bilo pametno potpisati njihov plan nazvan 3 – 4 kojoj bi u hrvatskim granicama imali potpunu autonomiju.
Za potpisivanje navedenog je Milan Babić sve to vreme ostao gluv. Godine 1999, 24. marta Nato avijacija napada Srbiju i Crnu Goru, uspevši na Kosovu sa svojim obaveštajnim službama u malom mestu Račak napraviti sa Šiptarima scenarij o stardanjima desetina civila. Tako Milošević kao predsednik nove Jugoslavije ulazi u rat sa 19 država, koje izvršavaju agresiju na nju. Agresijom na Srbiju i Crnu Goru upotrebljavaju sva raspoložljiva sredstva pa čak i ona koja nisu dozvoljena po međunarodnim konvencijama. Upotrebljavaju i radioaktivnu municiju nakon koje ostaju velike posedice za zdravlje svih živih populacija, pa i same prirode. Miloševića ruski predsjednik Jelcin i njegov diplomata Viktor Černomirdin izigravaju i puštaju na cjedilu. Iste godine 1999 haški tribunal otvara obtužnicu protiv Miloševića za više tačaka kršenja međunarodnog prava.
Godine 2001 tadašnji predsednik Srbije Zoran Đinđić sa svojom vladajućom strukturom, prisilno hvata Slobodana Miloševića, te ga baš na veliki srpski praznik Vidovdan 28. juna 2001 godine prebacuje u Hag. Mada i sam tadašnji predsednik Zoran Đinđić biva ubijen. Godine 2002, 12. februara počinje protiv njega sudski proces po optužnici za genocid, ratne zločine, i zločine protiv čovečnosti, koje traje do 24. februara 2006, kada sudsko veće haškog tribunala odbija zahtjev Slobodana Miloševića, da mu se odobri lečenje u Rusiji. Tako Slobodana Miloševića 11. marta 2006 godine u pritvorskoj jedinici u Sheveningenu nalaze mrtvoga. Za njegovu smrt je bio posredno ili neposredno kriv haški tribunal, koji je kršio međunarodno pravo – o pravu na život čoveka i njegovo lečenje.
Slobodan Milošević nije bio osuđen niti za jednu tačku njegove optužnice. Dakako, svima je poznato po međunarodnom pravu, da je svaki čovek nevin, dok mu se nedokaže krivica. Važno je naglasiti, da je celim tokom svog suđenja Slobodan Milošević branio srpsku naciju i njezin identitet, dok to nisu činili pojedini srpski zatvorenici, osuđivani u istom haškom zatvoru. Znano je da svaki čovek, svaki smrtnik, tokom svoga života greši, neko manje, neko više. Miloševićeve greške, greške mrtva čovjeka njemu ili drugima mrtvima, nemamo mi živi pravo presuđivati. Dakle, o mrtvima sve najbolje. To ćemo morati htjeli ili ne, prepustiti samom bogu. I na kraju da dodam, na sahrani Miloševiću kao bivšem predsedniku, nije poticala sahrana uz državne časti, niti su prisustvovali predsednici Vojislav Koštunica i Boris Tadić, odnosno niti jedan predstavnik srpske tadašnje vlasti. Vlast koju je uz svoje izabranike preuzeo Boris Tadić, napravio je toliko štete (izdaje) za srpsku naciju, koju nisu uspevali po Svetu toliko poniziti ni sami Turci za vreme njihove okupacije. Izdao je sve srpske ratne generale i po svojim zahtevima dopremio u Hag, po nekim izjavama uzsvoje pojedince primio je visoku nagradu od strane američke državne institucije. Gde se sa njima našao io srpski ratni general i komandant vojske Republike Srpske Radovan Mladić. Preuzimanjem vlasti predsednik Toma Nikolić i Aleksandar Vučić, nisu ni oni doprineli slobodi i blagostanju srpske nacije. Događanja u Crnoj Gori, koju vode vladajući krugovi uz predsednika Mila Đukanovića, koji je zadnjih nekoliko godina doveo do nezavisnoti i samostojnosti Crnu goru. Upravo to se događa na referendumu dana 21.05.2006 godine, kada zvanično dobivaju želenu nezavisnost. Tako se završava duže vremensko povezivanje (1918-2006) između Srbije i Crne Gore. Moraću čitaoce posetiti, te krenuti dosta nazad. Petar II Petrović Njegoš (1830-1851), inače istaknuti književnik, poslije smrti postaje posebno popularan, kako kod Srba, tako i Crnogoraca.
On ostaje priljubljen, svih tih godina među svom srpskom i crnogorskom populacijom stanovništva. Ostaje posebno zapažen u svom Gorskom vencu, kojeg su po svim, isključivo osnovnim školama, obavezno kroz predmet srpskog jezika učili učenici. Za razmišljanje postaviću jedno pitanje. Kako će sada nakon stvorene nezavisne države Crnogoraca, gledati Srbi na Gorski venac? Mislim da ćemo na to pitanje morati sačekati. Pravi odgovor će doći posle nekoga vremena.
Nakon celokupnog istorijskog tekstualnog opisivanja, ostajem sa značajnom porukom: „Većina Srba nikada neće imati baš sve što zaželi, ali unatoč tome moraće čuvati bar ono što su ostavili naša srpski preci“. Dakle, srpski integritet – dostojanstvo, slogu, ponos, kulturu i veru.
Verujte da je baš to, najveće bogatstvo za sva srpska srca i duše.

Autor teksta: Saša Gajić