Ubijanje Srba u Brčkom

DALI SRPSKE ŽRTVE TRETIRAJU KAO I DRUGIH NACIJA?
DOKUMENTACIJA BOSNA I HERCOGOVINA ‘92-95

Ubijanje Srba u Brčkom

“Koreni” nastavljaju seriju ekskluzivne dokumentacije srpskog stradanja u Bosni i Hercegovini tokom proteklog rata. Podatke o zločinima nad Srbima, koji svakako nisu konačni, sakupio je Milivoje Ivanišević

Brčko

Nepoznatog dana maja meseca 1992., dok su ovim gradom vladale hrvatsko-muslimanske vojne i policijske formacije i jedinice Hrvatskog vijeća obrane (HVO), koje su grad okupirale 3. maja upadom sa teritorije Republike Hrvatske, u Liješću br. 51. ubijene od nepoznatih zlikovaca u sopstvenoj kući tri starije osobe porodice Stoje Srijemac.
Žrtve: 1) Veljko (Zaharije) Srijemac, 1933; 2) Petar (Zaharije) Srijemac, 1930. i 3) Stoja (Stevo) Srijemac, 1913.

Bijela

Srpski deo sela Bijela nastanjenog pretežno hrvatskim stanovništvom (Hrvata 1714, muslimana 5, Srba 741) napadnut 11. juna 1992. u dva navrata. Prvo u 11.30 časova i ponovo oko 17 časova. Oba napada izvršile hrvatsko-muslimanske oružane formacije od kojih je jedan deo na ovo područje pristigao iz Republike Hrvatske, a drugi deo regrutovan od lokalnog hrvatskog i muslimanskog stanovništva, članova HDZ i SDA. Reč je o udruženim snagama regularnih jedinica Republike Hrvatske i Armije BiH. Napad na Bijelu izvršila je 108. brčanska brigada. Većina meštana srpske nacionalnosti uspela da se blagovremeno skloni u susedna srpska sela, ali ne i sve starije osobe koje su i postale žrtve ovog napada. Ubijeno je uglavnom na surov način sedam lica srpske nacionalnosti, a njih desetak je ranjeno vatrenim oružjem. Posle pljačke stoke i pokretne imovine zapaljeno je i uništeno preko 40 srpskih kuća i još više pomoćnih objekata. Oskrnavljena i srušena pravoslavna crkva, kao i most na reci Tinji.
Žrtve: 1) Dušan (Stevo) Lukić, 1926; 2) Veselin (Petar) Lukić, 1938; 3) Milan (Jakov) Sekulić, 1958; 4) Mara (Lazar) Sekulić, 1925; 5) Jovanka (Marko) Mičić, 1932.

Cerik

Malo posavsko selo Cerik, nastanjeno pretežno srpskim stanovništvom (Hrvata 26, muslimana 3 i Srba 222), pretrpelo je napad hrvatsko-muslimanskih oružanih formacija, predvođenih 108. brčanskom brigadom Armije BiH, prvi dan po Duhovima, sv. Trojici, 17. juna 1992. u ranim jutarnjim časovima i ponovo 28. avgusta 1992. u kasnim popodnevnim časovima. Napadi na selo vršeni su iz više pravaca, a u njima su pored navedene jedinice učestvovali i Hrvati i muslimani, tzv. civilno stanovništvo, sela Dubrava i Bijela. U Ceriku se nalazio i veliki broj izbeglica iz ranije stradalih okolnih srpskih sela: Bijela i Gornja Skakava (op. Brčko), kao i Špionica i Srnice (op. Srebrenik) i ne samo njih. Posmrtni ostaci pobijenih lica predati su porodicama i organima Republike Srpske tek nakon dve godine, 26. juna 1994. u Gradačcu, a identifikacija izvršena u mrtvačnici u Brčkom.
Pored velikog broja ubijenih, nestalih i odvedenih u logore u selu je, posle izvršene pljačke, zapaljeno preko sto srpskih kuća i još više pomoćnih, pratećih objekata. Zapaljen je i uništen i seoski mlin. Oskrnavljena je, opljačkana, a potom zapaljena i srpska pravoslavna crkva.
Žrtve: 1) Spasoje (Mihajlo) Andrić, 1962; 2) Milena (Radovan) Brković, 1975. i njena majka 3) Mitra (Pero) Brković, 1937; 4) Milutin Dragičević, 1925; 5) Petar (Vojislav) Džombić, 1942; 6) Lazo (Jovo) Ilić, 1933; 7) Risto (Mitar) Jovičić, 1926; 8) Jovo (Ilija) Marković, 1964; 9) Milivoje (Savo) Sekulić, 1940; 10) Ostoja (Savo) Mićanović, 1939; 11) Danilo (Petar) Mijatović, 1939; 12) Aco (Mirko) Milićević, 1958; 13) Simo (Petar) Simić, 1924; 14) Nedeljko (Staniša) Stevanović, 1941; 15) Žarko (Mirko) Zarić, 1919; 16) izvesni Pajo iz Špionice, 17) Perica iz Špionice, oko 18 godina; 18) Jovo iz Srnica, oko 45 god; 19) Radovan Brković, 1934; 20) Ostoja (Dimitrije) Bojić 1938; 21) Jovan (Novak) Bojić, 1942; 22) Savo (Kosta) Savić, 1950; 23) Cvijetin (Srećko) Milićević, 1940; 24) Milovan Bogdanović, 1970; 25) Simo Miladinović, 1971.

Bukovac

Pretežno srpsko selo Bukovac (Hrvata 69, muslimana 6, Srba 279). Srpska domaćinstva i taj deo sela stradali 11. septembra 1992. u popodnevnim časovima, dok su se meštani bavili svojim svakodnevnim poslovima, prilikom neočekivanog, ničim izazvanog, napada hrvatsko-muslimanskih oružanih formacija Armije BiH. Žrtve napada isključivo lica srpske nacionalnosti. Tom prilikom ubijeno, uglavnom ispred svojih kuća, osam lica, veliki broj meštana Bukovca je ranjen, a mnogi od njih su oterani u logore i zarobljeništvo. Gde su bili izloženi novim podjednako teškim stradanjima, stalnom zlostavljanju i ubistvima. Sva srpska pokretna imovina, prikupljena letina i stočni fond opljačkani, a nepokretna imovina: kuće, obori, štale i ostali privredni objekti domaćinstva do temelja razoreni i spaljeni.
Žrtve: 1) Živan (Risto) Bajić, 1963. i njegov otac 2) Risto (Miloš) Bajić, 1942; 3) Ilija (Cvetko) Bajić, 1938; 4) Petar (Bogoljub) Milošević, 1948; 5) Jovo (Savo) Pekić, 1954; 6) Nikola (Cvijetin) Pištalović, 1928; 7) Stevo (Mihajlo) Subotić, 1938; 8) Novak (Jovo) Tanasić, 1957.

Bukvik Gornji, Bukvik Donji i Vitanovići

Sela Bukvik Gornji i Bukvik Donji, sa ubedljivom srpskom večinom (Bukvik Gornji: Hrvata 6, Srba 335, Jugoslovena 19; Bukvik Donji: Hrvata 3, Srba 193, Jugoslovena 16) i srpski delovi sela Vitanovići (Vitanovići Gornji: Hrvata 158, muslimana 1, Srba 98, Vitanovići Donji: Hrvata 320, muslimana 5, Srba 86). Istovremeno napadnuti od jakih hrvatsko-muslimanskih oružanih formacija, pre svega 108. brčanske brigade, Armije BiH 14. septembra 1992. oko 14. časova. Sve je, već tada, ukazivalo da se radi o prethodno isplaniranoj i pripremljenoj akciji širokog obuhvata u kojoj su angažovani svi hrvatsko-muslimanski oružani sastavi sa ovog područja. Četrnaesti septembar je bio poguban za mnoga srpska naselja opštine Brčko. Osnovni cilj ukupnog hrvatsko-muslimanskog poduhvata bio je da se ovaj deo bosanske Posavine očisti od srpskog stanovništva, isprazne srpska naselja, i uspostavi nesmetana neposredna veza BiH sa susednom Republikom Hrvatskom iz koje su i pre početka oružanih sukoba u BiH ilegalno ubacivane brojne terorističko-diverzantske grupe, oružje, propagandni materijali i ostala oprema.Bukvik je samo jedno od više srpskih sela Brčkog i susednih posavskih opština koje je ovom prilikom konačno savladano. Ekshumacija mnogih žrtava izvršena je tek jula 1998. Nažalost, ni tada nisu pronađeni posmrtni ostaci svih stradalnika ovog srpskog sela. Po osvajanju sela napadači su razorili zadružni dom i osnovnu školu. Opljačkali su sve srpske kuće i prateće privredne objekte, zatim ih razorili i popalili. Srušeno je ili popaljeno oko 200 samo stambenih zgrada. Selo je do temelja opustošeno.
Oskrnavljena, opljačkana i srušena pravoslavna crkva Svetog proroka Ilije i parohijski dom u Donjem Bukviku.
Žrtve: 1) Cvitan (Nikola) Bašić, 1954, Bukvik; 2) Gligor (Gavro) Bašić, 1928, Bukvik; 3) Mlađen (Jovan) Božić, 1976, Bukvik; 4) Radojka (Kosta) Bajić, 1948. Bukvik; 5) Radojka (Blagoje) Brestovački, 1933; 6) Milka (Nikola) Brestovački, 1943; 7) Pero (Ilija) Veselinović, 1974; 8) Đorđe (Miloš) Vidović, 1922; 9) Mitar (Mitar) Vujić-Mića, 1945; 10) Vaso Vujić, 1924; 11) Ilija (Pero) Kurinović-Kule, 1960; 12) Damjan (Jovan) Kerezović, 1936; 13) Đorđe (Nikola) Kerezović, 1932. i njegova supruga 14) Cvijeta (Simo) Kerezović, 1930; 15) Janko (Savo) Maričić, 1930; 16) Nikola (Rajko) Piperčević, 1942; 17) Mirko (Zarija) Ristić, 1957; 18) Cvijetin (Tanasije) Ristić, 1954; 19) Spasoje (Bogoljub) Sekulić-Paja, 1954; 20) Savo (Lazar) Tanasković, 1912; 21) Jovan (Todor) Tanasković, 1912; 22) Milo Đurić, 1924; 23) Marko (Petar) Pejić, 1931. i njegova supruga 24) Cvijeta (Nikola) Pejić, 1938; 25) Blagoje (Kosta) Pejić, 1912; 26) Ilija (Miljan) Perić, 1974; 27) Ilija (Boško) Kaurinović-Farkaš, 1928; 28) Trivo (Savo) Kaurinović, 1936; 29) Danilo (Petar) Jović, 1966; 30) Gojko (Janko) Radić, 1957. i njegov brat 31) Cvijetin (Janko) Radić, 1963; 32) Živan (Mihajlo) Radić, 1966; 33) Savo (Ilija) Veselinović, 1939; 34) Vlajko (Avram) Purić, 1940.

Vujičići, Gajevi i Lukavac

Ova pretežno srpska naselja (Vujičići: Hrvata 1, Srba 263, Jugoslovena 9; Gajevi: Hrvata 2, Srba 188, Jugoslovena 3; Lukavac: Hrvata 4, Srba 198, Jugoslovena 7) napadnuti 14. septembra 1992. oko 14 časova, istovremeno kad i Bukvik i ostala manja srpska naselja u ovoj opštini. Ubistva, pljačku i uništavanje sela izvršili su pripadnici oružanih snaga Armije BiH. Sela su, kao i obično, napustili gotovo svi meštani izuzev starih, nepokretnih i bolesnih. Oni su i bili žrtve masakra muslimanskih i hrvatskih boraca i tzv. civila koji su borce, radi efikasnije pljačke, pratili u akciji. Tela žrtava su teško pronalažena i kasno sahranjivana. U ovim selima i brojnim srpskim zaseocima opštine Brčko-izuzev već iskazanog razaranja Bukvika-istog dana uništeno je preko 330 srpskih kuća i znatno više ostalih privrednih zdanja. Mnogi meštani, kao ni njihovi gosti, izbeglice iz srpskih ranije opustošenih sela, nisu uspeli da se probiju i provuku do srpske teritorije i završili su u brojnim logorima koji su se nalazili u većim muslimanskim i hrvatskim selima ove i susednih opština (Ulice, Gornji Rahić, Orađenovac, i dr.).
Žrtve: 1) Marko Todorović, 1934, Vujičići; 2) Gavro Tanić, 1922, Vujičići; 3) Ana (Jovan) Tripić, 1945, Vujičići; 4) Slađan (Vaso) Đurić, 1975. Vujičići i njegov otac 5) Vaso (Nikola) Đurić, 1940. Vujičići; 6) Ruža (Jovan) Blagojević, 1941. Gajevi; 7) Stevan (Risto) Blagojević, 1921. Gajevi; 8) Mitar (Stevo) Blagojević, 1942. Gajevi; 9) Nedeljko (Nedeljko) Lukić, 1940, Vujičići; 10) Jovo (Mitar) Mijatović, 1953. Lukavac; 11) Milena (Simo) Cvijanović, 1968. Vujčići.

Vučilovac

Jedno od najvećih srpskih sela u opštini Brčko (Srba 674, muslimana 1, Jugoslovena 11) napadnuto i okupirano od strane 108. brčanske brigade iz sastava oružanih jedinica Armije BiH 12. decembra 1992. Tom prilikom ubijeno je devetnaest lica srpske nacionalnosti čija su tela dugo ostala nesahranjena: po kućama, dvorištima, na putu, po jarugama kroz koje su pokušali da se spasu begstvom od napadača. U Vučilovcu se nalazio veliki broj srpskih izbeglica iz okolnih sela. Tela pokojnika predata organima srpskih vlasti tek 30. januara 1993. Pošto su hrvatsko-muslimanske snage okupirale selo, opljačkale su stočni fond, rezerve hrane i sve što se moglo odneti ili odvuči traktorima i kamionima, a ostatak do temelja razorili i spalili. I ovo srpsko selo bilo je etnički očišćeno, a time je konačno i teritorija koja se našla u posedu hrvatsko-muslimanskih oružanih formacija i civilnih vlasti u Posavini proširena gotovo do maksimuma.
Žrtve: 1) Krsto (Niko) Arsenić, 1907; 2) Goja (Ante) Ignjić, 1939; 3) Pero (Nikola) Kitić, 1951; 4) Mićo (Nikola) Lukić, 1944; 5) Netka (Miko) Lukić, 1928; 6) Ratko (Petra) Lukić, 1964; 7) Ilija (Stevo) Majstorović, 1937; 8) Milenko (Nedeljko) Majstorović, 1971; 9) Ignjatije (Vlajko) Arsenić, 1937; 10) Marinko (Petar) Margetić, 1938; 11) Milan (Lazar) Margetić, 1968; 12) Joco (Marko) Mišić, 1973; 13) Svetislav (Dimitrije) Mitrović, 1968; 14) Slađan (Staniša) Nikić, 1967; 15) Marko (Stevan) Nikolić, 1910; 16) Ruža (Jovo) Nikolić, 1926; 17) Lazo (Risto) Ostojić, 1946; 18) Petra Ostojić, 1910; 19) Božo (Božo) Petrović, 1952; 20) Panto (Stojan) Majstorović, 1944; 21) Marko Margetić. (Od navedenih žrtava njih pet je bilo zarobljeno, ali su nakon skoro dva meseca njihova tela vračena masakrirana. To su: Ignjatije (Vlajko) Arsenić, 1937; Ilija (Stevo) Majstorović, 1937; Netka Miko) Lukić, 1928; Marko (Stevan) Nikolić, 1910. i Petar Ostojić, 1910.)

Boderište

Ovo isključivo hrvatsko selo u opštini Brčko (Hrvata 954, muslimana 1, Srba 2, Jugoslovena 1) bilo je središte masovnog linča, egzekucije i masakra više ranjenikih i zarobljenih vojnika Vojske Republike Srpske. Zločin se dogodio između 8. i 11. marta 1993. Vojnici, večinom ranjenici koji su zarobljeni, našli su se u nadležnosti vojnih vlasti Armije BiH 8. marta 1992, a njihova unakažena tela su razmenjena za žive muslimanske i hrvatske vojnike 11. marta 1993. kada je od strane stručnjaka izvršena i ekspertiza povreda koje su izazvale smrt zarobljenika.Nalazi su bili više nego tragični. Srpski zarobljenici su poubijani na najsvirepiji način. Za ovaj zločin je Veliko Vijeće Osnovnog suda u Brčkom osudilo u odsustvu više lica za koja je utvrđeno da su posle teškog fizičkog zlostavljanja izvršili i egzekuciju nad ratnim zarobljenicima. Po preuzimanju tela, koja je izvršena u dva navrata: 11. marta i 7. maja 1993. konstatovano je da su mnoge žrtve posle prethodne torture ubijena udarcima tupim predmetom u glavu uz prethodno odsecanje pojedinih delova tela: glave i udova, ušiju, nosa, vađenjem očiju, razbijanjem donje čeljusti, itd. U obdukciji preuzetih tela učestvovali dr Zoran Stanković, VMA-Beograd i dr Dragana Ninković, lekar iz Brčkog.
Žrtve: 1) Ilija (Mitar) Bajić, 1956; 2) Ranko (Pero) Jovičić, 1945; 3) Mirko (Cvijetin) Pekić, 1932; 4) Miroslav (Nikola) Pudić, 1959; 5) Radan (Krsto) Pudić, 1974; 6) Siniša (Jovan) Pudić, 1974; 7) Petar (Lazar) Tadić, 1942; 8) Dragan (Ratko) Tomić, 1974. 9) Nikola (Simo) Tomić, 1943; 10) Stojan (Ratko) Tomić, 1972; 11) Gojko (Jovan) Vujičić, 1958; 12) Stojan (Đoko) Pudić, 1952; 13) Perica (Ranko) Jovičić, 1972; 14) Željko Padežanin, 1973; 15) Radovan (Milan) Marjanović, 1958.

Brčko

U ul. Jelene Vokčić, 10 maja 1994. oko 19,30 časova prilikom granatiranja užeg dela grada-Doma kulture, hotela “Galeb” i drugih objekata u centru- teže i lakše povređeno više civilnih lica. Tom prilikom ubijena i tri lica porodice Isailović, a pokojna Svetlana Isailović nalazila se u osmom mesecu trudnoće. Granatiranje izvršeno po civilnim objektima kojima je naneta znatna meterijalna šteta i van zone oružanih dejstava, u vreme zasedanja Skupštine Republike Srpske.
Žrtve: 1) Svjetlana Isailović, 1967. njena trogodišnja kćerka 2) Božana Isailović, 1991. i svekar Božo Isailović, 1933.